Εδω ο ταμπουράς, εκει ο ταμπουράς, που είναι ο ταμπουράς ;;

Η ιστορία συνεχίζεται στο φόρουμ το ρεμπέτικο περι ταμπουρά και μπουζουκιού !! Ερχόμαστε τώρα μετα απο 150-200 χρόνια να ψάξουμε ποιό όργανο ήτανε ο ταμπουράς και ποιό ήτανε το μπουζούκι...

Εδω δεν ξέρουμε πώς σκοτώθηκε ο Μπιν Λάντεν φέτος, ποιοί βάλανε πυρκαγιές στα δάση μας πριν μερικά χρόνια, πόσα έφαγε ο Ακης -αν έφαγε, γιατί μπορεί και να μην έφαγε...- δεν ξέρουμε τα αέρια που μας ψεκάζουν κάποια αεροπλάνα τι ρόλο παίζουν κλπ κλπ... και θα βρούμε ποιό όργανο λέγανε μπουζούκι το 1821 ;; Κομμάτι δύσκολο...

Μήπως θα πρέπει να κυττάξουμε στα ίσια τα δύο όργανα και απλά, πολυ απλά, να δούμε τις  διαφορές τους ;; Το ένα έχει τρύπα εμφανώς μεγάλη (μπουζούκι) το άλλο ή καθόλου ή μικρές τρυπίτσες (ταμπουράς), το ένα είναι σχεδόν τριγωνικό το άλλο λαουτοειδές, το ένα μικρό το άλλο μεγάλο κ.ο.κ.

Επίσης το μπουζούκι απαντάται στη Συρία με αυτο το όνομα ενω το παντούρ στην Περσία και Αραβία με τελείως άλλο σχήμα. Ο Γιοβάν Τσαούς το έλεγε ταμπούρ και έφερε τα μέτρα στον Λαζαρίδη για να το φτιάξει. τα δύο ταμπούρια του Τσαούς έχουν διαφορετικά μεγέθη όπως με ενημέρωσε ο φίλος Σ.Κ. που τα είδε απο κοντα, ένα μικρό και ένα μεγάλο άρα πιθανόν το μέγεθος να μην παίζει ρόλο αλλά το σχήμα. 

Το μπουζούκι όπως αρχίζει να λέγεται πλέον ευρύτερα, αρχίζει να καθιερώνει το σχήμα του γύρω στο 1890 ενω ο ταμπουράς βρισκόταν πλέον στη δύση του απο πλευράς χρήσης και είχε κλείσει ως φαίνεται τον ιστορικό κύκλο του.

Ο γαλατάς του Λύτρα (1895), είναι φουστανελάς και παίζει λαγουτειδές μπουζούκι με σχετικά μεγάλο σκάφος και στριφτάρια.

Το μπουζούκι του Μιλάνου στα 1895 επίσης στο Πήλιο, πληροφορίες μου λένε ότι είναι απο κατασκευαστή στην Πόλη και είναι ένα ταμπουρομπούζουκο με την έννοια ότι έχει στοχεία ταμπουρά (στριφτάρια, μπερντέδες αχλαδωτό σχήμα), όμως η τρύπα και το μέγεθος το κατατάσσουν στα μπουζούκια. 

Το μπουζούκι που φαινεται στις φυλακές Χαλκίδας γύρω στο 1900, απο τη φωτογραφία του Πετρόπουλου που βρήκε σε άρθρο περιοδικού, είναι παρόμοιο με αυτο του Μιλάνου.

Το μπουζούκι κατασκευής Ευαγγελίδη απο τα 1904 που πήγε για επισκευή στη Λακωνία στο Γ.Τσουλόγιαννη είναι πλέον ένα "προχωρημένο" μπουζούκι με τάστα μεταλλικά και κουρτιστήρια μαντολίνου. Λίγο αργότερα ο Αναστάσιος Σταθόπουλος, ο Καραμπάς και άλλοι στην Αμερική, κατασκευάζουν μπουζούκια σε αυτο το στύλ, βελτιώνοντας αρκετά τις γραμμές του μέσα στα επόμενα 5-10 χρόνια . Η τρύπα στο καπάκι είναι στρογγυλή και μέσα υπάρχει ροζέτα όπως και στα μαντολίνα.

Να σημειωθεί τέλος ότι στην Κρήτη τα μπουλγαρί στο Ηράκλειο τα λέγανε ταμπουράδες, στο Ρέθυμνο μπουζούκια και στα Χανιά έχω ακούσει έως τώρα απο παλιούς τις ονομασίες : μακρυ μπουζούκι, τουρκομπούζουκο, μπουλγαρί, μπουζούκι.

Επίσης ας δούμε και αυτο το κείμενο για τον Τσάκιτζη :

Και βέβαια δεν θα ξεχάσουμε τον μεγάλο αγωνιστή, τον αντάρτη ΤΣΑΚΙΤΣΗ που με τον Ταμπουρά του με την ωραία του φωνή και με την Παλικάρια τσάκιζε τους Τούρκους και ενθάρρυνε τους Έλληνες στα Βουνά της Σμύρνης καταζητούμενος από το κεμαλικό κράτος των Σουλτάνων το τότε καθεστώς της Τουρκίας, Ακόμα και οι Τούρκοι Θαύμαζαν την παλικαριά του και την εξυπνάδα του, τον Τσακιτσή των Τραγουδούν ακόμα.

 Κυνηγημένοι από τους Τούρκους έβγαιναν στα βουνά παίζοντας τον Ταμπουρά τους το σημερινό Σάζι έγραφαν τραγούδια βγαλμένα από την ζωή τους και από τα χρόνια που περνούσαν στα μέρη της Καππαδοκίας του Πόντου και της Μικράς Ασίας. Πρωτοπαλίκαρα κρατούσαν της παραδώσεις στα δύσκολα χρόνια των Ελλήνων. 

Farasiotis

Συμπερασματικά, μόνο με τη συλλογή περισσότερων στοιχείων θα μπορούσαμε να συνδυάσουμε γνώση, έρευνα και φαντασία, ώστε να βγάλουμε ένα ασφαλές αποτέλεσμα, για το ποιό ήταν το κάθε όργανο και τι το διαφοροποιούσε απο το άλλο !!

Η οδός Σταδίου στα 1888

 Όπως βλέπουμε στη φωτογραφία αυτη του 1888, η Αθήνα έχει πλέον γίνει μία ευρωπαϊκή πρωτεύουσα, με άμαξες σε τροχιά, μοντέρνα -νεοκλασσικά- κτίρια της εποχής και κατοίκους που φοράνε ευρωπαϊκά ή στενά. Αρα μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο γαλατάς είναι είτε μία γραφική φιγούρα κάτοικου λαϊκής συνοικίας των Αθηνών που διατηρεί τη φουστανέλα είτε κάτοικος κάποιου χωριού, αν και απο ότι θυμάμαι αναφέρεται στην Αθήνα.
Το 1988 είναι η χρονιά που στο Παρίσι κατασκευάζεται ο Πύργος του Αϊφφελ και στην Αθήνα στους απο κάτω δρόμους της φωτογραφίας, στο Μεταξουργείο και στου Ψυρρή γνωρίζουν δόξες οι κουτσαβάκηδες, νταήδες και προστάτες στις νεοφερμένες χαρτοπαικτικές λέσχες και στις κοκότες της εποχής.
Είναι επίσης 18 χρόνια μετά την Κομμούνα του Παρισιού και 21 απο την συγγραφή του "Κεφάλαιου" του Μαρξ.