Μουσική πανδαισία χθες στο "Αδέσποτο"

Σε ένα κατάμεστο χώρο το σχετικά μικρο χώρο του "Αδέσποτου" στα Χανιά, συνωστίσθηκαν χθες γύρω στα 200 άτομα και απόλαυσαν νότες όμορφες, ευγενικές, μερακλίδικες και προπάντων ελληνικές !!
Αυτο που αποκαλούμε Σμυρνέϊκο, δεν είναι τίποτα άλλο απο την εξέλιξη του παραδοσιακού τρόπου ενταγμένου στο αστικό περιβάλλον των μεγάλων Ελληνικών πόλεων Σμύρνης και Πόλης της περιόδου 1850-1922 και μετέπειτα σε Αθήνα και Πειραιά έως το 1940, όταν ιστορικά σε όλο τον κόσμο οι αστικοί πληθυσμοί αυξάνονται και οι πόλεις οργανώνονται κρατώντας όμως στη δικη μας περίπτωση, στοιχεία της άμεσης λαϊκής δημιουργίας που αργότερα βλέπουμε να φθίνει ...Στη Σμύρνη και στην Πόλη τα χρόνια πριν την καταστροφή, το επίπεδο ζωης είναι υψηλό, οι δομες οργανωμένες, οι σχέσεις με την Εσπερία πολυ άμεσες λόγω του εμπορίου αλλα και οι δεσμοι με την έσω χώρα μεγάλοι !! Ο ζεϊμπέκικος, τα συρτα, τα τσιφτετέλια και οι αμανέδες έχουν την τιμητική τους στη Σμύρνη ενω στην Πόλη τα χασάπικα, τα σέρβικα, οι χόρες, οι καρσιλαμάδες και οι αμανέδες. Ολα αυτα ανακατεύονται με τα μπελκάντο της εποχής (μπελ-εποκ) δηλαδή τις καντρίλλες, τα φοξ, τις χαμπανέρες, τις άριες, τις όπερες και λαϊκές οπερέτες ενω απο μαρτυρίες τουλάχιστον στη Σμύρνη, ξέρουμε ότι στα τότε μεγάλα κοσμικά κέντρα διασκέδασης της προκυμαίας οι μεγάλες ορχήστρες παίζουν όλα αυτα τα είδη μέσα σε ένα βράδυ απο το απόγευμα στις 7 μέχρι στις 2 τα ξημερώματα ενω στα πιο λαϊκά σοκάκκια της Σμύρνης τα κέντρα είχαν μικρες ορχήστρες με παραδοσιακά, και ανατολίτικα !
Ερχόμενοι οι πρόσφυγες στην Αθήνα, θέλοντας και μη μεταλαμπάδευσαν τα μουσικά ιδιώματα των αστικών αυτων κέντρων και με την προσθήκη των στοιχείων του μάγκα της Αθήνας (Ψυρρη, Μοναστηράκι, Πειραιάς) και επιπλέον με το μπουζούκι που επικρατεί και διαδίδεται σαν όργανο, πετυχαίνουν να συγκεράσουν όλα αυτα τα στοιχεία και απο το 1924-25 να δημιουργήσουν πια το ιδίωμα αυτο που σήμερα ονομάζεται Σμυρνέϊκο και στη συνέχεια Ρεμπέτικο !! Η δισκογραφία ευνοεί τη διάδοση νέων συνθέσεων και μάλιστα ξεκινά απο τότε η "απαίτηση" για παραγωγή λαϊκών τραγουδιών, που όμως ο κόσμος επιζητά εκείνα τα δύσκολα χρόνια ! Οι νέες συνθέσεις παίρνουν στοιχεία απο όλες αυτες τις παραδόσεις και τις μουσικές, που πολλα ανάγονται στην αρχαιότητα (επιτέταρτος, λύδιος, φρύγιος κλπ) και έτσι η μουσική δημιουργία φτάνει σε πολυ ψηλα επίπεδα κατορθώνοντας να είναι και λαϊκή και έντεχνη αλλα και βασισμένη σε παραδοσιακές φόρμες και παράλληλα αποδεκτή απο όλο αυτο το μείγμα πληθυσμών στα ελληνικά αστικά κέντρα μετα το 1922.
Σε αυτη την περίοδο 1922-1940 και τους Μικρασιάτες δημιουργούς -και όχι μόνο- επικεντρώθηκαν οι τέσσερεις μουσικοί χθες στο "Αδέσποτο" ενω σήμερα θα είναι στο "Μακαμ" στο Ρέθυμνο και μεθαύριο στο Ηράκλειο στο "Θεωρείο" όπως με πληροφορεί ο φίλος Αγάπιος ! Ο Ευγένιος Βούλγαρης στο ούτι, πολίτικη λύρα, ταμπουρά, τραγούδι, η Θεοδώρα Αθανασίου τραγούδι, κρουστα και μπαγλαμά, ο Δημήτρης Μυστακίδης κιθάρα και τραγούδι και ο Απόστολος Τσαρδάκας βιολί και κανονάκι έπαιξαν με γνώσεις και μεράκι πάνω απο τρείς ώρες. Ακούστηκαν τραγούδια των Τούντα, Σέμση, Καρίπη, Σκαρβέλη, Τζόβενου, Νταλγκά, Γιοβάν Τσαους, Βαμβακάρη και άλλων, παραδοσιακά και αμανέδες.
Ο τρόπος απόδοσης των τραγουδιών ήταν σύμφωνα με την ως τώρα εμπειρία μου, βασισμένος στην αμεσότητα του λαϊκού πάλκου, με την καλη έννοια βέβαια, παρά στην αποστεωμένη ψευτοέντεχνη εκτέλεση που έχουμε πολλες φορες δει απο παρόμοια σχήματα ! Ο Ευγένιος θύμιζε τους παραδοσιακούς ουτίστες της βόρειας Ελλάδας που το "τρών" το όργανο, ο Μυστακίδης τον Καρίπη, η Θεοδώρα τη Ρίτα Αμπατζή -χωρις υπερβολές- και ο Αποστόλης το "Σαλονικιό" και το Στεφανίδη μαζι !! Τα τραγούδια ούτε πολυ άγνωστα ούτε όμως "εύκολα" για ένα ευρυ κοινο, άψογα επιλεγμένα και πολυ δουλεμένα με τα μέρη τους τα ταξίμια και τα πιανο-φόρτε τους !! Περιμέναμε ο Μυστακίδης να παίξει παραπάνω απο ένα με "τσιμπιτή" κιθάρα ....Θυμάμαι κάποια : Κουκλάκι (Τούντα), Μόρτισσα Σμυρνιά (Καρίπη), Μάγκες δυο στη φυλακή (Τζόβενου), Μανές χουζαμ, Το παιγνίδι του Αμερικάνου (Σκαρβέλη), Αργιλέ μου γιατι σβήνεις (Χρυσίνη), Εφουμάραμ'ένα βράδυ (Μάρκου) κ.α. Ο κόσμος με ενθουσιασμό ακολουθησε το σχήμα σε ένα μερακλίδικο ραβαϊσι, άλλοτε "φωνασκώντας" απο αγαλλίαση και άλλοτε καθηλωμένος και μαγεμένος !!
Μπράβο παιδιά, καλη συνέχεια και μακροημέρευση !!
υγ
Δυστυχώς η φωτ.μηχανή είναι για σέρβις και δεν έχω εικόνα να παρουσιάσω. Ηχο πιστεύω θα ανεβάσω αργότερα ... Αν κάποιος έχει τραβήξει φωτο ας στείλει με ε-μειλ