Τετάρτη 21 Ιανουαρίου 2015

Κούλα Πασχάλη-Αντωνοπούλου - Κυρία Κούλα



Η ζωή της Κυριακούλας Αντωνοπούλου, που το όνομά της στη δισκογραφία έμελλε να αποτυπωθεί ως Κα Κούλα, άρα και να μείνει γνωστή ως «Κα Κούλα», θα μπορούσε να γίνει ταινία. Κι αν η παραγωγή της καλυπτόταν μόνο από ένα χολιγουντιανό budget, ας πούμε ότι θα μπορούσε να αποτελέσει και υλικό βιβλίου, ενός μυθιστορήματος λόγου χάριν. Υπήρξε το αντίπαλον δέος της πιο γνωστής Μαρίκας Παπαγκίκα τη δεκαετία 1916-26 στις ΗΠΑ. Πιο γνωστή λέμε για την Παπαγκίκα σήμερα, που αν και ποσοτικά ηχογράφησε λιγότερα τραγούδια, συνέχισε να ηχογραφεί τα αμέσως επόμενα χρόνια, δηλαδή μετά την «πτώση» της Κυρίας Κούλας. Η τρίτη μεγαλύτερη Ελληνίδα τραγουδίστρια της Αμερικής, σύγχρονη της Κας Κούλας και της Παπαγκίκα, ήταν η Αμαλία Βάκα, με την οποία η πρώτη είχε στενές προσωπικές σχέσεις και κανενός είδους ανταγωνισμό. 


Το να ξετυλίξεις το κουβάρι του βίου μιας τραγουδίστριας που ξεκίνησε να τραγουδάει ακριβώς πριν από έναν αιώνα είναι πραγματικά σαν να ψάχνεις ψύλλους στ' άχυρα. Κι ενώ το Διαδίκτυο είναι μία θάλασσα πληροφοριών, συχνά, σε τέτοια ζητήματα, βρίθει λαθών και ασυνείδητης παραπληροφόρησης. Στην περίπτωση της Κας Κούλας, με ένα σερφάρισμα στο Διαδίκτυο τη βρίσκουμε να έχει γεννηθεί στο Μεσολόγγι το 1880. Αλλού, πάλι, ως τόπος καταγωγής της αναφέρεται η Πελοπόννησος, κυρίως εξαιτίας του πελοποννησιακού ιδιώματος, που ήταν αρκετά έντονο στις ερμηνείες των τραγουδιών της. Ίσως κι εγώ να έπεφτα στο λάθος της αναπαραγωγής ιντερνετικών ανακριβειών, αν δεν αναζητούσα τα ίχνη της μέσα από ανθρώπους που έχουν αφιερώσει κυριολεκτικά τη ζωή τους στη μελέτη της ελληνικής παραδοσιακής και λαϊκής μουσικής. Η πιο πολύτιμη συμβολή, όμως, ήταν αυτή του Γιάννη Ντούνα, ενός ερευνητή του προπολεμικού λαϊκού τραγουδιού, νέου στην ηλικία, συναδέλφου μου στο διαδικτυακό αυτοδιαχειριζόμενο ραδιόφωνο «Μετα-Δεύτερο». 



Όταν του είπα πως... ψάχνω την Κα Κούλα, ο Ντούνας με ενημέρωσε για την ύπαρξη δύο επίσης νέων στην ηλικία ανθρώπων, μουσικών στο επάγγελμα, κατόχων του μοναδικού σωζόμενου και μέχρι πρότινος ανέκδοτου αρχείου της Κυρίας Κούλας. Πρόκειται για τον μπουζουξή Σταύρο Κουρούση και τον κλαρινίστα Κώστα Κοπανιτσάνο. Ό,τι θα διαβάσετε στη συνέχεια βασίζεται σε δική τους έρευνα. Εμείς απλώς ηχογραφήσαμε και βιντεοσκοπήσαμε τις ενδιαφέρουσες μαρτυρίες τους – στοιχεία που οι ίδιοι συνέλεξαν μέσα στα χρόνια, ερχόμενοι σε επαφή με τους επιζώντες απογόνους της τραγουδίστριας. Τους ευχαριστούμε που άνοιξαν το αρχείο τους και μας εμπιστεύτηκαν κάποιες από τις ελάχιστες σωζόμενες φωτογραφίες της Κυρίας Κούλας, τις σπάνιες ετικέτες των δισκογραφικών εταιρειών της, τις εξίσου σπάνιες πλάκες γραμμοφώνου που μας γυρίζουν 98 χρόνια πίσω, μέχρι και ένα ταξιδιωτικό έγγραφο από τη μετάβασή της, μαζί με την οικογένειά της, στις ΗΠΑ, με σκοπό τη μόνιμη εγκατάσταση. Ό,τι θα δείτε, τέλος, βλέπει για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας και προσπαθήσαμε να έχει την υφή ενός διαδικτυακού μουσικού ντοκιμαντέρ. Εν αναμονή, λοιπόν, μέσα στο 2015 της έκδοσης ενός βιβλίου για την Κα Κούλα από την αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία του Σταύρου Κουρούση και του Κώστα Κοπανιτσάνου, ας ακολουθήσουμε μαζί τα ίχνη μίας σπουδαίας Ελληνίδας τραγουδίστριας στην Αμερική των προπολεμικών χρόνων. 


Πηγή: www.lifo.gr  

Δεν υπάρχουν σχόλια:

cretan music - mantinades