Στο Ζυθεστιατόριον

 

Εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ Αθηνών, 28 Σεπτεμβρίου 1915 

Σε μια πρώιμη εποχή, για εμάς που ασχολούμαστε με το ρεμπέτικο, ο αρθογράφος, χρονικογράφος μάλλον, ΜΠΡΑΝ, κάνει αναφορές στο μπουζούκι και σε άλλα συμπαρομαρτούντα, βάζοντας μας στην ατμόσφαιρα και μεταφέροντας μας στην εποχή αυτη.  Εποχή που η Ελλάδα ήταν  ήδη σε πόλεμο, μετά απο το Μακεδονικό αγώνα, τους Βαλκανικούς πολέμους και ήδη στον Παγκόσμιο πόλεμο του 1914-18. Μάλιστα δίπλα στο χρονογράφημα αυτο που είναι στην πρώτη σελίδα της εφημερίδας, υπάρχει άρθρο με φωτογραφίες απο την ζωη των επιστράτων !!

Κατ'αρχήν ο τιτλος της ταβέρνα "Ζυθεστιατόριον" μάλλον ξενίζει τον αρθρογράφο και προχωράει στη συνέχεια στις πολυ εύγλωττες αναφορές και περιγραφέςς με τη γλώσσα της εποχής :

"Απο την αυγήν έως την άλλην αυγήν η ίδια φωνή και εις τον ίδιον πάντα παράλυτον τόνον γυρίζει τον σαθρόν τροχόν των ψευδαισθήσεων και αυτος τριζοβολεί λόγια αγάπης προς την "τσακπίναν, την ναζού και καμωματού" λόγια ελέγχου κατα της γυναικείας  απιστίας "είσαι γυαλένιος μαστραπάς κι όποιον ιδής τον αγαπάς", λόγια κατα της γυναικείας αχαριστίας "και εις αντάλλαγμα μου δίνης σκότος συφορά αχ... συφορά... αχ... σκληρή" και έτσι άθελα του γίνεται καταγραφέας και λαογράφος !!

Πιο κάτω αναφέρει -ίσως για πρώτη φορά ιστορικά- ότι το συναυλιακό Σαββατόβραδο αποτελούν ένα μπουζούκι και μία κιθάρα, η οποία μάλιστα έρχεται σε επαφή με τα (ανύπαρκτα) αφρόπλαστα στήθη κάποιων γυναικών (σουρεάλ...), φανταζόμαστε σε μιά στριμωγμένη ομήγυρη, μέσα σ'αυτο το ζυθεστιατόριο που μάλλον είχε τακτικά οργανοπαίκτες και βρίσκονταν στη "συνοικία των κουρασμένων και των δυστυχισμένων..." και δεν βρίσκω το λόγο για τον οποίο  ο ΜΠΡΑΝ, να γράψει κάποια φανταστική ιστορία, όπως ίσως κάνει στην εφημερίδα ΣΚΡΙΠ, γύρω στο 1930 κάποιος άλλος χρονικογράφος...

Βλέπουμε ότι απο τότε χρησιμοποιήτο σε μιά ταβερνούλα της Αθήνας, απο τον μπουζουξή, ο στίχος "γυαλένιος είσαι μαστραπάς" που διασώθηκε αργότερα σε ηχογραφήσεις και ακόμα τραγουδιέται μέχρι σήμερα, όπως και οι εκφράσεις "τσακπίνα", "ναζού" και "καμωματού" που απο τότε και πριν την έλευση των Μικρασιατών τραγουδιόταν απο τους Αθηναίους μουσικούς. 

Την εποχή αυτη σε άρθρο εφημερίδας επίσης αναφέρεται μία μπυραρία στο λόφο του Μέτς, που μάλλον θα ήταν κάποιο εξοχικό κέντρο για πιο μεγάλα βαλάντια και είναι γνωστό ότι υπήρχε ακόμα το κέντρο "Ακταίον" στο Φάληρο. Αρκετά ήταν και τα καφε-αμάν στην Αθήνα και οι μπυραρίες στον Πειραιά γιά τις οποίες μιλούσε ο Μιχ.Μητσάκης γύρω στο 1895. Σε καφε-αμαν έπαιζε ο βιολιστής Κοπανίδης απο την Κρήτη, την περίοδο 1900-'20 ενω γνωρίζουμε ότι ήδη δραστηριοποιούνταν απο το 1900 στην Αθήνα σαν μουσικοί, οι σαντουρίστες Μοντανάρης και Λειβαδίτης. Επίσης ξέρουμε ότι ο κιθαρίστας Γιώργος Κατσαρός εργάστηκε σε κάποια κέντρα του Πειραιά όταν είχε επιστρέψει στην Ελλάδα γύρω στο 1908.

Υπήρχαν ακόμα κάποια ταβερνάκια στον Πειραιά, όπως αυτα που περιγράφει  ο Μπαγιαντέρας στον Λ.Παπαδόπουλο, την περίοδο 1912-'15 και εκει έπαιζαν μπουζουκι και μπαγλαμά οι πιονέροι του Πειραιά, όπως και τεκέδες.

Ενα ακόμα εντυπωσιακό στοιχείο του άρθρου αυτου, είναι η αναφορά στον "αρματωλισμό" του μπουζουκιού, που σημαίνει ότι ήταν νωπή ακόμα η σχέση του μπουζουκιού με τους αρματωλούς και τους πολεμιστές του '21 !!!