Πέμπτη 18 Νοεμβρίου 2010

Εφυγε στα 85 του ο Ρεθυμνιώτης λυράρης Λεωνίδας Κλάδος


Την Παρασκευή 11 του Νοέμβρη έφυγε απο τη ζωη, ένας απο τους μεγάλους λυράρηδες της Κρήτης, ο Λεωνίδας Κλάδος, στα 85 του χρόνια. Ζούσε απο το 1953 στις Μοίρες, τόπο καταγωγής της συζύγου του Κλειώς Τζωρτζάκη, όπου διατηρούσε και την επιχείρηση του, ζαχαροπλαστείο και εργαστήριο παγωτού.
Γεννήθηκε στα Πλατάνια, Αμαρίου το 1925 και ο πρώτος του δάσκαλος ήταν ο λυράρης Κουρούπης (Μανώλης Τσαγκαρούλης) απο το γειτονικό χωριό Μέρωνας. Επίσης ο Καπαρός απο το Ανω Μέρος ενω με τον Ροδάμανθο Ανδρουλάκη, βρισκόταν πολλές φορές και μάθαιναν μαζι.
Στους μουσικούς που τον επηρρεάσαν ανέφερε και τους Καλογερίδη και Δερμιτζογιάννη που σημειωτέον έπαιζαν βιολί ενω του άρεσαν και οι Κισσαμίτες μουσικοί όπως ο Μαύρος και ο Κουτσουρέλης με τους οποίους ήταν φίλος.
Στα 16 του πρωτόπιασε μια λύρα που του φτιαξε ένας θείος του και μέσα σε λίγο καιρό έμαθε να παίζει τους πρώτους σκοπους, Απο το 1945 έως το '47 έπαιξε στου Κλαψινού το ζαχαροπλαστείο στο Ρέθυμνο, με τον Μπαξεβάνη ο οποίος τον βοήθησε να γίνει γνωστός.



Οι πρώτοι που συνεργάστηκε μετά το 1949, ήταν οι λαγουτιέρηδες Γιάννης Μαρκογιαννάκης, Κοτσιφός και Παχουντάκης και ο περίφημος μπουλγαρίστας Φουσταλιέρης. Τότε γνωρίστηκε με τους περίφημους λυράρηδες : Λαγό, Καρεκλά, Σκορδαλό και Καλογρίδη.
Το 1951 πήγε στη Μεσσαρά όπου γνώρισε τον μπουζουξή Λευτέρη Καμπουράκη ή Καστελλολευτέρη που μέχρι τότε έπαιζε με τον Νίκο Παπαδογιάννη, με τον οποίο είχαν κυκλοφορήσει μαζί δίσκους το 1947 και απο τότε ξεκίνησε μια μακρόχρονη συνεργασία μαζι του. Μην ξεχνάμε ότι στο Ρέθυμνο και στο Ηράκλειο τα μπουζούκια -τα 3χορδα- συνόδευαν τις λύρες, ενω στα Χανιά και στο Λασήθι γινόταν πιο μεμονωμένα (Δροσερός, Ραϊσοπανάγος κ.α.)
Το 1953 παίζοντας στο μαγαζί του Μιχάλη Τζωρτζάκη στις Μοίρες, γνώρισε την κόρη του Κλειώ, που στη συνέχεια παντρεύτηκε και έκαναν μαζι 4 παιδιά.
Τον πρώτο του δίσκο 78 στροφών γύρισε το 1958 με τα τραγούδια "Οταν κοιμάται ο δυστυχής" με τον Γιάννη Μαρκογιαννάκη στο λαούτο και τον Νίκο Χαχαριδάκη τραγούδι και οι δύο εν ζωη σήμερα !
Το 1961 σταμάτησε να παίζει. Οπως έλεγε ο ίδιος απο ένα πρόβλημα στη φωνή, οι γιατροί του έκαναν ζημιά και αναγκάστηκε να σταματήσει να παίζει. Ασχολήθηκε στην επιχείρηση του στις Μοίρες, που πήγαινε πολυ καλα. 
Το 1968 πολλοι φίλοι του με πρώτο το Θανάση Σκορδαλό, επέμεναν να ξαναρχίσει να παίζει. Τον έπεισαν και αφου αυτος έπεισε τον Βαγγέλη Τσαφαντάκη που έπαιζε μπουζούκι να μάθει λαούτο, έπαιξαν για ένα διάστημα στο τουριστικό περίπτερο στο Ηράκλειο, όπου είχαν μεγάλη επιτυχία και έβγαλαν πολλα λεφτα. Ας μην ξεχνάμε ότι το '68 γυρίστηκε στην Κρήτη η ταινία "Η αρχόντισα κι ο αλήτης" όπου μέσα έπαιζε ο Σπύρος Σηφογιωργάκης" ενω το '64 η ταινία Ζορμπάς όπου μέσα παίζουν ο Μανώλης Κουρκουνάκης και ο Μανώλης Θεοδωράκης απο τα Χανιά, κάτι που έδωσε μεγάλη φήμη στην κρητική μουσική και τόνωσε την αποδοχή της απο τους ίδιους τους κρητικούς, που είχαν αρχίσει να "λοξοκυτούν" σε άλλα είδη μουσικής !
Οπως είπε ο Λ.Κλάδος σε μιά περσυνή του συνέντευξη -απο τις λίγες που είχε δώσει- ο ίδιος πάλι έπεισε το Ζαχάρη το Μελεσσανάκη που έπαιζε τότε επαγγελματικά μπουζούκι, να μάθει λύρα και να τον αντικαταστήσει το τουρ. περίπτερο. Υπάρχει και μια ιστορία που λέει πως ο Μελεσσανάκης έπαιρνε το ποδήλατο και πήγαινε απο τη Μεσσαρά μέσω Βιάννου και Ιεράπετρας στον Αγιο Νικόλαο κι ακόμα πιο πέρα, σε ένα μπάρμπα του, για να μάθει λύρα !
Απο τότε ο Κλάδος δε σταμάτησε να παίζει επαγγελματικά μέχρι τα 70 του αλλά και μέχρι πρόσφατα σε τιμητικες εκδηλώσεις.
Συνεργάστηκε με τους λαουτιέρηδες : Γιάννη Μαρκογιαννάκη, Γιώργο Κουτσουρέλη, Μανώλη Κακλή, Νίκο Μανιά, Βαγγέλη Τσαφαντάκη, Παντελή Κρασσαδάκη, Γιάννη Αγγελάκη, Γιώργο Κουκάκη, Στρατή Μαμαλάκη, Στέλιο Σταματογιαννάκη, Μιχάλη Τζουγανάκη και άλλους και ασφαλώς τον Καστελλολευτέρη που έπαιζε μπουζούκι.
Με τον Κουτσουρέλη είχαν μια καλη συνεργασία, όμως ο Κλάδος ήθελε να έχει το προσωπικό του στυλ το Ρεθυμνιώτικο ενω ο Κουτσουρέλης ήθελε να τον "στρέψει" στο Χανιώτικο. Με τον Κρασσαδάκη τον Παντελή ξεκίνησαν τη συνεργασία τους το 1972 και κράτησε περίπου 15 χρόνια. Το συρτό "Φορεσιές"  που ηχογράφησαν μαζι στα 1977, έμελε να γίνει μια διαχρονική, παγκρήτια επιτυχία. Είναι μία διασκευή σε μιά παλιά μελωδία του Τζέγκα, το "Θα ξεκλειδώσω την καρδιά".
Εστησε πάλι η καρδιά, τον αργαλειό και φαίνει
μόνο για μαύρες φορεσιές, παραγγελίες παίρνει

Στη δεκαετία του 1990 συνεργάστηκε με τον νεαρό τότε Μιχάλη Τζουγανάκη, λίγο προτού ξεκινήσει την καρριέρα μόνος του, πράγμα που σημαίνει ότι δεν είχε κανένα ενδοιασμό να συνεργαστεί με νεώτερους μουσικούς.
Στα Χανιά, απο τον Αποκόρωνα μέχρι και την Κίσσαμο έπαιζε σταθερά επι μία 15ετία, απο το 1975 μέχρι το 1990, γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία. 
Στο εξωτερικό πήγε πολλές φορες και γνώρισε την αποθέωση.
Κυκλοφόρησε ένα δίσκο 78 στροφών, 15 δίσκους 45 στροφών και 35 δίσκους 33 στροφών.
Τραγούδια του που έγιναν μεγάλες επιτυχίες ήταν :
Όταν κοιμάται ο δυστυχής
Μαύρες φορεσιές
Κάνε τον πόνο μου χαρά
Σγουρό βασιλικάκι μου
Βάνω τα με τη μοίρα μου

Η κηδεία του έγινε το περασμένο Σάββατο 14.11.2010, στις Μοίρες. Πολύς κόσμος τον συνόδευσε στην τελευταία του κατοικία. Ανάμεσα τους φίλοι του μουσικοί και συνεργάτες, όπως : Μανιάς, Κακλής, Μαρκογιάννης, Σηφογιώργης, Ψαραντώνης, Γαργανουράκης, Παπαδάκης, Σταματογιάννης, Ηλιάκης, Κακουδάκης και άλλοι. 
Τον αποχαιρέτισαν με το πρώτο του τραγούδι "Οταν κοιμάται ο δυστυχής" σε ένα κλίμα συγκίνησης και ευγνωμοσύνης...
Ας είναι η παντοτεινή η θύμηση του !!!

1 σχόλιο:

Ανώνυμος είπε...

Πράγματι... δεν υπάρχουν σχόλια για τον Κλάδο...
Αθάνατος!

cretan music - mantinades