Ο Μικρασιάτης σαντουριέρης Σταμάτης Σταματίου

Χθες το πρωι βρέθηκα στα Περιβόλια των Χανίων, ένα παλιότερα ένδοξο, μεγάλο χωριό που βρίσκεται κοντα στην πόλη. Ενα μέρος που εγκαταστάθηκαν πολλοι Μικρασιάτες μετα το 1923-24 και την ανταλλαγή. Πήραν φυσικά τα εύφορα κτήματα των Τούρκων και Τουρκοκρητικών που ανεχώρησαν για απέναντι... σαν ανταλλάξιμα, των οποίων οι αρκετά αξιόπιστοι χάρτες της εποχής αποτυπώνουν και συχνα έρχομαι σε επαφή, όπου εκτος απο τις γραμμές που δείχνουν τις ιδιοκτησίες, βλέπεις να αποτυπωνεται η ιστορία. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι άλλοι πήραν τα ανταλλάξιμα άμεσα, άλλοι μετα απο  χρόνια ενω άλλοι και μετα τον πόλεμο, όταν τελεσιδήκησε η ανταλλαγή. Πρόσφατα κάτι ακούστηκε ότι Τούρκοι υπήκοοι, επισκέπτονται και κάποιοι διεκδικούν τα κτήματα των προγόνων τους στην Κρήτη...

Μια γιαγιούλα λοιπον απο το διπλανή ιδιοκτησία κυττούσε και ρώτησε τον ιδιοκτήτη τι κάνουμε...  Καθως μιλήσαμε λίγο άκουσα που είπε "αψηλά" και μου κανε εντύπωση ότι μίλαγε με προφορά  καθόλου κρητική και μου θύμισε την προφορά των Μικρασιατών που είναι η πιο ολοκάθαρη ελληνική προφορά που μπορει να ακουσει κανεις !!... χωρις να παρεξηγηθώ...

Τη ρώτησα αν έχει οντως καταγωγή απο τη Μικρα Ασία και όντως έτσι ήτανε. Γεννήθηκε το 1923 και ο πατέρας της ήταν απο τα Καράμπουρνα, είναι μέσα βαθειά όχι στα παράλια όταν τη ρώτησα που είναι...

Ο πατέρας της Κουφουδάκης το όνομα, όχι κρητικός απλα ητανε κουφός ή δεν ακουγε καλα και τον βγάλανε έτσι...

Η κυρα Αγγέλα οταν τη ρώτησε αν θυμάται μουσικούς να παίζουνε, θυμότανε πολυ καλα γλέντια που κάνανε παλιά, γιατι ήταν πολλοι Μικρασιάτες στα Περβόλια και στη γυρω περιοχή !! Θυμότανε λοιπον τον μπαρμπα-Σταμάτη που έπαιζε σαντούρι. Ητανε κι άλλοι που έπαιζαν βιολί και άλλα όργανα, αλλα ονόματα δε θυμότανε.Μετα απο λίγο θυμήθηκε και το επίθετο... Σταματίου τον λέγανε !!

Θυμόταν και τον περίφημο Χατζηγιώργη, που έμενε στα Χανιά και έγινε ευρύτερα γνωστος.

Πρόσφατα ο πρόεδρος του συλλόγου "Χάρχαλης" μου έβαλε να ακούσω τον Χατζηγιώργη * (1900-1987) αφου τον ηχογράφησε, κάπου 4 ώρες σε μπομπίνα το 1975 και είναι κάτι που θα ξαφνιάσει πολλους αν ποτε κυκλοφορήσει... μανέδες στο επίπεδο του Ρούκουνα και του Σωφρονίου !!

Αλλοι μουσικοί απο τη Μικρα Ασία που έζησαν στα Χανιά ήταν ο τραγουδιστής Τζώρτζης, ο κιθαρίστας Βαμβακάς, ο βιολιστής Μήτσος Ιωνάς,

Οι Μικρασιάτες των Χανίων έχουν αρχίσει έστω και αργα, να οργανώνονται, να κάνουν εκδηλώσεις και κάποια στιγμη πρέπει να ενδιαφερθούν για την ιστορία των προγόνων τους στην Κρήτη που ήσαν μουσικοί και διατήρησαν τα έθιμα τους και το μουσικό τους πολιτισμό !!

Η κυρα Αγγέλα μου είπε ότι ξέρει ένα τραγούδι απο τη μαμα της και στο τέλος δεν άντεξε και μου το τραγούδησε... ήταν το γνωστο "Μπεγκλεντίν" που το είπε άψογα !!!

Οποιος ξέρει κάτι για τον μπάρμπα-Σταμάτη ας επικοινωνήσει : rebetcafe@gmail.com

* Θανάσης Δεικτάκης : Χανιώτες λαϊκοί μουσικοι που δεν υπάρχουν πια - σελ. 277 - 1999 - Ιδιωτ.έκδοση