Τετάρτη 2 Ιουνίου 2010

Κουφιανός-Τσεσμές, ζυγιά προπολεμική με λύρα και σαντούρι

Αυτη τη στιγμή ακούω τη μαγνητοφωνημένη συνομιλία του σαντουριέρη Αντώνη Παπαμαρκάκη ή Τσεσμέ, που αποτέλεσε ζυγιά (ντουέτο) με τον περίφημο Νίκο Κατσουλάκη ή Κουφιανό.
Η συζήτηση είναι απο το Δεκέμβρη του 2008, στην Αθήνα που μένει ο κύριος Αντώνης ο οποίος σήμερα είναι 93 χρόνων και είναι με τον ανηψιό του, γιο της αδερφής του.
Πριν λίγο καιρο κατα τύχη γνώρισα την εγγονή του Κουφιανού, τη Νικολέτα, η οποία γεννήθηκε το 1933 και θυμάται που την έπαιρνε ο παπους της στα γλέντια, πιτσιρίκα, αφου ο Κουφιανός πέθανε το 1944.
Τον θυμάται -αν και μικρη τότε- πολυ καλα τον κύριο Αντώνη, όπως και τους Κουτσουρέληδες, το Ναύτη και πολλους ακόμα μουσικούς αφου μας έδωσε μια ολοζώντανη εικόνα, όπου πέρναγαν απο το σπίτι του για να τους δείξει κάτι, να τους μάθει, να κάνουνε παρέα κλπ
Το συγκλονιστικό είναι ότι μαθαίνουμε τώρα το 2010, ότι οι δυο τους παίζανε κρητικά σε γάμους, πανηγύρια, μαγαζιά κλπ λύρα και σαντούρι, την περίοδο απο το 1931 έως το 1940 !! Αυτη είναι μια μαρτυρία πολύτιμη, αφου ο Κουφιανός ήταν απο τους κορυφαίους μουσικούς στο Νομο Χανίων προπολεμικά και δεδομενου ότι και στο Ρέθυμνο και  Ηράκλειο οι ζυγιές ήταν κυρίως λύρα και μαντολινο και όσον αφορά το Φουσταλιέρη λύρα και μπουλγαρί, σημαίνει ότι ακόμα ήταν υπο διαμόρφωση η μορφη της ζυγιάς ή αποτελούσε κατα κάποιο τρόπο νεωτερισμό και πρωτοτυπία στα Χανιά αφου στην Κίσσαμο η ζυγιά βιολί, λαούτο υπήρχε απο το 1880 περίπου, όταν έχουν πια σταματήσει οι βιαιότητες των Τούρκων και είχαν αρχίσει να επιστρέφουν απο τα Επτάνησα οι πρόσφυγες Κρητικοί λόγω των σφαγων μετα την επανάσταση του 1866.
Λέει πολλα ο μπάρμπα Αντώνης στον ανηψιό του δάσκαλο Γιώργο Πιτσιτάκη, που ετοιμάζει το βιβλίο για τη Νέα Χώρα. Είναι ο λόγος του γάργαρος, μετρημένος και σωστος και παρόλα τα 90 και χρόνια του, ακούγεται σα πενηντάρης !! 
Ο Τσεσμές πήγε το 1950 στην Αθήνα μόλις παντρεύτηκε. Παράτησε το όργανο και έγινε μπογιατζής. Το είχε μέχρι κάποια εποχή κάτω απο ένα κρεββάτι, αλλα μετα το έδωσε στο Λουκά Μπέρτο που ήταν και δάσκαλος του και κατασκεύαζε διάφορα όργανα για το οποίο μας ενημέρωσε επίσης. Ο Μπέρτος είχε παντρευτεί Χανιώτισα και πριν τον πόλεμο δούλεψε στα Χανιά σαν μουσικός και οργανοποιός, ενω μετά ήρθε στην Αθήνα, ζούσε μάλιστα κοντα στον Τσεσμέ, στην Αργυρούπολη

2 σχόλια:

Manolis Seiragakis είπε...

Πολύτιμες οι πληροφορίες σας. Ζει ακόμη ο σαντουριέρης Αντωνάκης;

REBET CAFE είπε...

Ναι ζει στο Νέο Κόσμο, μαζι με τη γυναικα του και την οικογένεια της κόρης του. Τον συνάντησα τον Ιούνη του 2013 και του πήρα συνέντευξη. Ηδη όμως έχει πει πολλά το 2008 στον ανηψιό του, Γιώργο Πιτσιτάκη δάσκαλο απο Χανιά!!

cretan music - mantinades