Παρασκευή 7 Σεπτεμβρίου 2018

"Μπαρμπαγιάννης" ή "Η νταμίρα" ή "Το χασίση", μία αδέσποτη μελωδία με στίχο χασικλίδικο, πριν το 1922!!!



Εάν απο τα πιο παλιά τα πιο "πρώτα" χασικλίδικα τραγούδια, δηλαδή τραγούδια με περιεχόμενο στο στίχο τους για ουσίες όπως το χασις βλέπουμε ότι πρωτοκυκλοφορεί σε δίσκο το 1920 στην Αμερική, στη Νέα Υόρκη ή το Σικάγο -ακόμα δεν έχει διελευκανθεί.



Είναι ευτυχής συγκυρία το ότι το 1916 στο Σικάγο όπου έμεναν το ζεύγος των καλλιτεχνών ο Ανδρέας και η Κυριακή ή Κούλα Αντωνοπούλου (πατρικό της Καψάλη*, της μητέρας της Γιορτζή) ξεκινάνε τη δικη τους εταιρεία δίσκων, που στην πορεία αποδεικνύεται μνημείο και τεκμήριο της νεώτερης μουσικής μας ιστορίας!!

L'OPIUM ή ΤΟ ΧΑΣΙΣΗ

Το τραγούδι ξανακυκλοφορεί με το Γιώργο Βιδάλη, ελαφρό τραγουδιστή ή τραγουδιστή που τα λέει όλα, το 1924 στην Αθήνα, όταν πλέον ξεκινάνε να ηχογραφούνται στην Ελλάδα δίσκοι, μετα πλέον τη Μικρασιατική καταστροφή. 

ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ

Μέχρι τότε στην Αθήνα υπήρχε μια πολυ μικρη παραγωγή εκτος στη δεκαετία 1900-1910 όπου ήταν κάπως μεγαλύτερη με την εταιρεία "Απόλλων" και άλλες, στη Σμύρνη και Πόλη είχε μηδενιστεί μετα το 1912, στη Θεσσαλονίκη υπήρξε δραστηριότητα μεταξύ 1906-1912, στην Αίγυπτο απο το 1913 μέχρι το 1920,  ενω στις ΗΠΑ απο το 1915 με την Columbia, απο το 1916 με την Victor και απο το 1918-'19 με την Panhellenion Records.

ΠΑΠΑΓΚΙΚΑ

Το ίδιο τραγούδι ηχογράφησε το 1925 η Μαρίκα Παπαγκίκα που απο το 1920 και πλέον είχε αρχίσει να ηχογραφεί στις ΗΠΑ και να ακολουθεί τα χνάρια της Κούλας. Το 1924 η Κούλα Αντωνοπούλου όπως διαβάζουμε στο περιοδικό "Λαϊκό Τραγούδι" τεύχος 25, σελίδα 44, χάνει τον άντρα της σε ηλικία 51 χρονων και η εταιρεία κλείνει οπότε σταματάει τη δραστηριότητα της εκτος κάποιων μικρων εξαιρέσεων.

ΤΑ ΜΑΓΚΙΚΑ

Το μάγκικο τραγούδι πιθανολογούμε ότι ξεκίνησε απο τα στενα του Ψυρρη και τους κουτσαβάκηδες μεταξύ 1880-1895, πρώην αγιόπαιδες του Ωρολογίου στη δεκ.1850-60, πρώην μοσχομάγκες του κόμματος του Κωλέττη, στη δεκαετία 1930-'40. Οι δύο τελευταίες ονομασίες μόνο ως ιστορικές αναφορές προκύπτουν, με κάποια κοινωνιολογική διασύνδεση αλλα όχι με τα πλήρη χαρακτηριστικά του κούτσαβου ή του μάγκα. Οι μάγκες προκύπτουν μετα το 1895 ή '6 οπότε η Ολυμπιάδα, όταν και το μπουζούκι πλέον μπαίνει στις συνήθειες του μάγκα και εκτος απο τους τροβαδούρους της Κηφισιάς, της Πλάκας, του Πειραιά και άλλων σημείων της Αττικής αλλα και των παραδοσιακών μπουζουξήδων σε όλη την επικράτεια αναφανδόν, οι φυλακισμένοι πρώην κουτσαβάκηδες και νυν μάγκες παίζουν κάποιες αδέσποτες μελωδίες, μάλλον ζεϊμπέκικα ή συρτα, βάζοντας στίχους της φυλακής και μετα το 1910 ίσως και στίχους με αναφορά στο χασις. 

Η ΚΥΡΙΑ ΚΟΥΛΑ ΣΤΗ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ

Οι πρώτες ηχογραφήσεις της Κούλας είναι το 1916 στην Columbia. Το ρεπερτόριο της είναι κυρίως δημοτικά και σχετικά λίγα μικρασιάτικα και ακόμα πιο λίγα μάγκικα (ρεμπέτικα ονομάστηκαν αργότερα). Συνεχίζει το 1917 στην Panhellenion.
Χαρακτηριστικοι τίτλοι και χρονολογίες:

Ελενάκι - 1916
Σαμπάχ Μανες -  1916
Μαρς Βότσης - 1916
Σηλυβριανός συρτος - 1917
Λάμπει ο ήλιος - 1917 
 
Ελληνικός ύμνος - 1919
Οδυσσεύς Ανδρούτσος - 1919 
Χετζαζ Μανες - 1919
Ταμπαχανιώτικος Μανες - 1919 
Ζεϊμπέκικο Αϊβαλιώτικο - 1919
Apatal havaci - 1919 
Τζιβαέρι Η χήρα - 1919 

Στα Σάλωνα - 1920
Κατσαντώνης - 1920
Αρμενάκι Σούστα - 1920
Μπερατιανό - 1920
Αλανιάρη με φωνάζουν - 1920
Μπάρμπα Γιάννης - 1920

ΟΙ ΜΠΑΓΛΑΜΑΔΕΣ
 
Το πρώτο χασικλίδικο τραγούδι της ελληνικής δισκογραφίας είναι δικο της και έχει τίτλο: Ζεϊμπέκικιο χασισοποτών" στα 1919. Δεν περιλαμβάνεται στη συλλογή του Μανιάτη!!
Την ίδια χρονιά -κατα τον Μανιάτη-ηχογραφεί και το περίφημο "Οι μπαγλαμάδες" που γνώρισε επανεκτελέσεις απο την Παπαγκίκα (1923), Βιδάλη (1927), Καρίπη (1927), Νταλγκά (1929)και Αγγελίνα (1928). Στη δεκαετία 1960 του άλλαξε τα φώτα και ο Χρηστάκης και έτσι ένα μέρος του το γνωρίζει όλη η Ελλάδα σήμερα. Μάλιστα ο στίχος "παίζουν τα μπαγλαμαδάκια" ακούγεται σε άλλες εκτελέσεις όχι σε αυτην της Κούλας που είναι πιο ακατέργαστοι! 

 



Σε σχόλιο στο yt (Μπαγλαμάδες) διαβάζουμε ότι το πατρικό της ήταν Πασχάλη, σύμφωνα με άρθρο στο Lifo.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

cretan music - mantinades