Φωνόγραφος στην Αθήνα του 1896 (αναδημοσίευση απο το Ρεμπέτικο Φόρουμ)

Εικόνα 1

  Ένα ακόμη από τα πολλά και ενδιαφέροντα θέματα που βρίσκονται κρυμμένα στα αρχεία των εφημερίδων έρχεται σήμερα στην δημοσιότητα. Πρόκειται για μία από τις πρώτες αναφορές για Φωνόγραφο στην Αθήνα του 1896.


Στην εφημερίδα «Το Άστυ» στις 28 Ιουνίου του 1896 βρίσκουμε το παρακάτω πολύ ενδιαφέρον σχόλιο:
 



Ο τελειότερος φωνογράφος

Ο τελειότερος φωνογράφος, εξ όσων μέχρι τούδε ηκούσατε, ω Αθηναίοι, ευρίσκεται εις το επί της οδού Σταδίου και απέναντι των βασιλικών Σταύλων καφενείον ο «Μαραθωνοδρόμος Λούης». Τελειότατον καθ’ όλα δύνασθε δια δύο μικρών κεράτων ν΄ακούσητε παιζομένας ευκρινέστατα τας εντελεστέρας μελωδίας και τα γλυκύτερα τραγούδια. Είναι αληθής απόλαυσις (εικόνα 1).
Αν και μικρό, το κείμενο του συντάκτη της στήλης «Από χθες έως σήμερον» καταφέρνει να περάσει αρκετές πληροφορίες.
Η σπουδαιότερη αφορά την εμφάνιση φωνογράφου στην Αθήνα το 1896. Η πρωτεύουσα διέθετε φωνόγραφο την ίδια χρονιά που έγιναν οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες αλλά και την ίδια χρονιά που ο Μιχάλης Αριχτίντζης ηχογραφούσε στην Αμερική τα πρώτα 4 τραγούδια Ελληνικού ενδιαφέροντος από τα 8 συνολικά. Αν και μέχρι σήμερα κανείς δεν τις έχει ακούσει παραμένουν ιστορικά οι πρώτες καταγεγραμμένες ηχογραφήσεις Ελληνικού ενδιαφέροντος.
Και εδώ μπαίνει το ερώτημα.
Τι τραγούδια άκουγαν οι Αθηναίοι στο καφενείο ο «Μαραθωνοδρόμος Λούης»;
Ποιες να ήταν οι μελωδίες με τα γλυκύτερα τραγούδια που κυκλοφορούσαν εκείνο το διάστημα τόσο στην Ελλάδα όσο και στις άλλες χώρες του κόσμου ηχογραφημένες σε πλάκες ή σε κυλίνδρους;
Το άρθρο δεν μας δίνει απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα.
Λίγες ήταν οι εταιρείες που είχαν προλάβει να ηχογραφήσουν και να κυκλοφορήσουν τραγούδια μέχρι το 1896 και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Κι όμως κάποιες απ΄αυτές τις λίγες ηχογραφήσεις ακούγονταν στην Αθήνα του 1896.
Η δεύτερη πληροφορία από το μικρό σχόλιο του συντάκτη αφορά την παρουσία και άλλων φωνογράφων στην πρωτεύουσα.
Σημειώνει ο συντάκτης … εξ όσων μέχρι τούδε ηκούσατε.. που μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η Αθήνα διέθετε και άλλους φωνογράφους! Όχι της ίδιας ποιότητας και απόδοσης όπως στον «Μαραθωνοδρόμο Λούη», αλλά υπήρχαν και πριν από αυτόν φωνόγραφοι.
Όπως γράφει ο Ηλίας Βολιώτης-Καπετανάκης στο βιβλίο του «Του Κυρίου του η φωνή» (Μετρονόμος 2010), προηγείται του παραπάνω δημοσιεύματος της εφημερίδας «Το Άστυ», διαφημιστική καταχώρηση στην εφημερίδα «Ακρόπολις» η οποία μας πληροφορεί για την πώληση γραφόφωνων Έδισον αντί μόνον 700 δραχμών...με εγγύησιν γνησιότητας και λειτουργίας.

 

Εικόνα 2

Η διαφήμιση του Στυλ.Σπυριδάκη στην εφημερίδα έγινε στις 19 Μαΐου 1896 περίπου 40 μέρες πριν το δημοσίευμα για τον φωνόγραφο στον «Μαραθωνοδρόμο Λούη» (εικόνα 2). Δεν αποκλείεται το καφενείο να διέθετε φωνόγραφο Έντισον.

Επίσης σημαντική είναι και η πληροφόρηση για το καφενείο ο «Μαραθωνοδρόμος Λούης».
Ο νερουλάς από το Μαρούσι μετά την νίκη του στον πρώτο σύγχρονο Μαραθώνιο στις 29 Μαρτίου 1896 μέσα στις άλλες τιμές που του αποδόθηκαν, ήταν και η ονομασία του συγκεκριμένου καφενείου με τον τίτλο ο «Μαραθωνοδρόμος Λούης».
Τρεις (3) μήνες μετά την σπουδαία του νίκη στον Μαραθώνιο ο Σπ.Λούης είχε προλάβει να δώσει το όνομα του στο εν λόγω καφενείο.
Για τον Σπυρίδωνα Λούη ήταν ο τελευταίος Μαραθώνιος της ζωής του.
Θα πρέπει να πούμε ότι αναφορές στον Ελληνικό τύπο για τους φωνογράφους έχουμε για πρώτη φορά το 1877 όταν και ο Κάρολος Κρος παρουσιάζει στο Παρίσι τον δικό του Φωνόγραφο. Η είδηση της συγκεκριμένης ανακάλυψης μεταφέρθηκε και στις Ελληνικές εφημερίδες της εποχής.

http://www.rembetiko.gr/forums/showthread.php?t=29416

ΣΧΟΛΙΟ

Το θέμα έχει διπλο ενδιαφέρον αφου ο υπογράφων έχει παρουσιάσει εργασία στις "Μουσικές της Κρήτης" το 2014 όπου γίνεται με τη βοήθεια του Στ.Κουρούση διεξοδική έρευνα πάνω στο θέμα. Εδω δημοσιεύονται πολλα νέα στοιχεία και θα γίνει προσεχώς προσπάθεια για συνολική οπτική του θέματος...