Να ένα θέμα που δεν το έχει αγγίξει κανείς!! Η καταγωγή των πρωταγωνιστών του ρεμπέτικου και η σχέση των νησιών με τη δημιουργία του νέου αυτού μουσικο-κοινωνικού είδους και ιδιώματος.
Με πρώτο το Γιώργο Θεολογίτη τον επονομαζόμενο και Κατσαρό που γεννήθηκε το 1888 στην Αμοργό και στη συνέχεια τη Μαρίκα Παπαγκίκα που γεννήθηκε το 1890 στην Κώ, δεν είναι καθόλου άστοχο να διαπιστώσουμε ότι οι περισσότεροι από τους πρώτους ρεμπέτες και καθοριστικούς παράγοντες και προσωπικότητες του νέου αυτού είδους, είχαν καταγωγή από νησιά. Ο Μανώλης Καραπιπέρης ήταν από τη Σάμο ενώ οι πρόδρομοι του ρεμπέτικου, αιχμάλωτοι στο Γκέρλιτς το 1917, Καλαμαράς και Παπαδιαμάντης, ήταν από τη Σύρο και τη Σκιάθο αντίστοιχα.
Ο Μάρκος Βαμβακάρης, γεννήθηκε το 1905 και μεγάλωσε στη Σύρο και ο Κώστας Ρούκουνας γεννήθηκε το 1903, στη Σάμο.
Εδώ εντελώς φυσιολογικά έρχεται η διαπίστωση, ότι οι Σμυρνιοί και Πολίτες απλά μετέφεραν τη μουσική τους στην Αθήνα και στην Ελλάδα, όπου ασφαλώς την εξέλιξαν και δημιούργησαν το γνωστό αυτό άκουσμα της περιόδου 1925-1935, με το βιολί, το σαντούρι, την κιθάρα, το ούτι ενίοτε και το κανονάκι και τις βυζαντινότροπες φωνές, το λεγόμενο -και σωστά- σμυρνέϊκο.
Όμως το καθαυτό ρεμπέτικο, το μάγκικο, της φυλακής, των ουσιών, ήταν αυτό το άλλο που παίζονταν στα κουτούκια του Πειραιά, με το τρίχορδο. Τα τρίχορδα τα έφτιαχναν από το 1880 και μετά, ο Ιωάννης Σταθόπουλος, ο Ευαγγελίδης, ο Γομπάκης, ο Κοπελιάδης και ο Μούρτζινος και μετά το '22, ο Γκέλης, ο Λαζαρίδης, ο Παπαζιάν και ο Τσακιριάν.
Οι μάγκες γηγενείς του Πειραιά και των πέριξ, οι τρόφιμοι των φυλακών, οι τεκεζήδες, οι νταήδες, αμαξάδες κ.α. όπως ο Μίμης Μπογιατζής, ο Σκριβάνος, ο Τζίμπλης, ο Παράκιας, ο Γυαλιάς κ.α. έπαιζαν με αυτά τα πρωτόγονα μπουζούκια-μαντολινομπούζουκα ή ταμπουρομπούζουκα. Πολλά τα κουρδίσματα και τα ντουζένια και έπαιζαν πάντα χωρίς συνοδεία ή με κανένα μπαγλαμαδάκι. Προς τα μέσα της δεκαετίας του ΄20 το μπαγλαμαδάκι ήταν απαραίτητο, ενώ από το 1915 περίπου σε ταβέρνες της Αθήνας βρίσκουμε μπουζούκι με κιθάρα να παίζουν μαζι !! Αυτό έγινε σύμφωνα με το πρότυπο μαντολίνου-κιθάρας, ένα ντουέτο πολυ δημοφιλές από τα χρόνια της "Ανδριάνας" και του "Μπάρμπα Γιάννη Κανατά", παλιά πλακιώτικα τραγούδια, τότε που άλλωστε η Αθήνα ήταν από την Ακρόπολη ώς το Λυκαβητό και όλα τα υπόλοιπα ήταν εξοχές, χωράφια και αμπέλια. Ενας από τους διάσημους μαντολινιέρηδες της εποχής ήταν ο Ραζής, όπως τον εξιστορεί ο κρητικός μακεδονομάχος Ιωάννης Καραβίτης στα απομνημονεύματα του, όταν το 1903 παρευρέθηκε σε δείπνο στην έπαυλη του Καλαποθάκη, προετοιμάζοντας τον μακεδονικό αγώνα, με μεσολαβητή την Καλλιρόη Παρρέν.
Ακόμα και ο Γιώργος Μπάτης, ο σκαπανέας αυτός του ρεμπέτικου, είχε καταγωγή από τα Μέθανα, που είναι σχεδόΝ νησί ! Ο Γιώργος Κάβουρας γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Καστελόριζο, την εποχή εκείνη ήταν κραταιό, με χιλιάδες κατοίκους και μεγάλη άνθηση στο εμπόριο και τη ναυτιλία.
Από τη Σάμο κατάγονταν επίσης ο Γιαννάκης Ιωαννίδης, ηθοποιός και τραγουδιστής της επιθεώρησης στην Αμερική, που είναι υπεύθυνος γιά μερικά από τα πρώτα "θεατρικά" ρεμπέτικα, που είναι ίσως πιό ρεμπέτικα από τα ρεμπέτικα, όπως "Παλιά στρατώνα", "Εφοδος στον τεκέ", "Πινόκλης" κ.α.
Ο Γιώργος Τσώρος είχε καταγωγή από τη Χίο ενώ ο Γιώργος Δεληγιώργης από τη Λήμνο. Και οι δύο είχαν συμμετοχή σε πρωτόλεια ρεμπέτικα στη δεκαετία του 1920, στις ΗΠΑ.
Ακόμα μπορούμε να προσθέσουμε το στιχουργό, πειραιώτη μάγκα, Νίκο Μάθεση, με καταγωγή από τη Σαλαμίνα και το Φραγκίσκο Ζουριδάκη, που γεννήθηκε στη Σαντορίνη αλλά είχε καταγωγή από την Κρήτη.
Ο Μοσχονάς ήταν κι αυτός από τη Σάμο ενώ ένας μεταγενέστερος ρεμπέτης, ο Μουφλουζέλης ήταν από τη Μυτιλήνη.
Η Ιος δεν ήταν γενέτειρα κάποιου ρεμπέτη, αλλά συνδέεται με το ρεμπέτικο αφού εκεί πήγαν εξορία ο Γενίτσαρης και ο Δελιάς, το 1937 προς συμμόρφωσιν...
Αφορμής δοθείσης να συμπληρώσουμε ότι πατρίδα πολλών ρεμπέτηδων ήταν η Σμύρνη (Τούντας, Παπαζόγλου, Νούρος, Σωφρονίου, Αγγέλα Παπάζογλου, Αμπατζή, Δελιάς, Χατζηχρήστος κ.α.) και η Πόλη (Περιστέρης, Καρίπης, Νταλγκάς, Ρόζα, Μαρίκα Πολίτισα, Ασίκης, Παπαιωάννου, Καλλέργης κ.α.) και κατα δεύτερο λόγο, η Πελοπόνησος (Χαλικιάς, Μανέτας, Χιώτης, Τζουανάκος κ.α.) και η Θεσσαλία (Τσιτσάνης, Καλδάρας, Μπακάλης, Δερβενιώτης κ.α.).
Τέλος από τη Θεσσαλονίκη ήταν η Μαρίκα Μαρκοπούλου-Σαλονικιά και ο Μπίνης,
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου