Το τραγούδι αυτο φαίνεται να είναι Μικρασιάτικο αλλά το διεκδικεί κατα κάποιο τρόπο και η Κρήτη αφου υπάρχει στην παραδομένη προφορική μουσική κληρονομιά, σαν κρητικό-ταμπαχανιώτικο.
Στη δισκογραφία εμφανίζεται αρχικά το 1927 με το Λεωνίδα Σμυρνιό στις Η.Π.Α. στη συνέχεια με τη Μαρίκα Παπαγκίκα το 1928 και στην Ελλάδα με το χανιώτη λυράρη Κουφιανό (Νίκο Κατσούλη). Ο Χαρίλαος το ηχογράφησε στη Pharos, μεταξύ 1928-29. Τις ακριβείς χρονολογίες ηχογράφησης της Pharos εντόπισε ο Στ.Κουρούσης και επιβεβαίωσε με ντοκουμέντα ο υπογράφων.
[Αρχικό ποστ: Στην δισκογραφία εμφανίζεται αρχικά το 1927, με τον Χαρίλαο Πιπεράκη και το Λεωνίδα Σμυρνιό στις Η.Π.Α. Δεν γνωρίζουμε ποιός απο τους δύο το ηχογράφησε πρώτος].
Στη δισκογραφία εμφανίζεται αρχικά το 1927 με το Λεωνίδα Σμυρνιό στις Η.Π.Α. στη συνέχεια με τη Μαρίκα Παπαγκίκα το 1928 και στην Ελλάδα με το χανιώτη λυράρη Κουφιανό (Νίκο Κατσούλη). Ο Χαρίλαος το ηχογράφησε στη Pharos, μεταξύ 1928-29. Τις ακριβείς χρονολογίες ηχογράφησης της Pharos εντόπισε ο Στ.Κουρούσης και επιβεβαίωσε με ντοκουμέντα ο υπογράφων.
[Αρχικό ποστ: Στην δισκογραφία εμφανίζεται αρχικά το 1927, με τον Χαρίλαο Πιπεράκη και το Λεωνίδα Σμυρνιό στις Η.Π.Α. Δεν γνωρίζουμε ποιός απο τους δύο το ηχογράφησε πρώτος].
ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΣΜΥΡΝΙΟΣ (1927)
Η τύχη μου ήτανε γραφτό, να πάρω το χωριάτη
ντούρα, ντούρα, ντούρα, ντούρα, να πάρω το χωριάτη
να βάζει τα παπούτσια του, απάνω στο κρεββάτι
ντούρα, ντούρα, ντούρα, ντούρα, αα..πάνω στο κρεββάτι
Σιγά σιγά μ'αγκάλιαζε*, μωρέ παλιοχωριάτη
γιατί είν' τα σίδερα παλιά, θα ρίξεις το κρεββάτι
Της τύχης μου ήτανε γραφτό, απάνω και στη βρύση
και το τρεχάμενο νερό, οπίσω να γυρίσει
ντούρα, ντούρα, στραβοπόδα και καμπούρα
Το ντουρού ντούρου τραγουδούν, μεσ'την καινούρια χώρα
το τραγουδούν οι κοπελλιές και τους περνάει η ώρα
ντούρα, ντούρα,ντούρα, ντούρα, στραβοπόδα και καμπούρα
** χωριό κοντα στα Χανιά
Η τύχη μου ήτανε γραφτό, να πάρω το χωριάτη
ντούρα, ντούρα, ντούρα, ντούρα, να πάρω το χωριάτη
να βάζει τα παπούτσια του, απάνω στο κρεββάτι
ντούρα, ντούρα, ντούρα, ντούρα, αα..πάνω στο κρεββάτι
Σιγά σιγά μ'αγκάλιαζε*, μωρέ παλιοχωριάτη
γιατί είν' τα σίδερα παλιά, θα ρίξεις το κρεββάτι
Της τύχης μου ήτανε γραφτό, απάνω και στη βρύση
και το τρεχάμενο νερό, οπίσω να γυρίσει
ντούρα, ντούρα, στραβοπόδα και καμπούρα
Το ντουρού ντούρου τραγουδούν, μεσ'την καινούρια χώρα
το τραγουδούν οι κοπελλιές και τους περνάει η ώρα
ντούρα, ντούρα,ντούρα, ντούρα, στραβοπόδα και καμπούρα
Οι επόμενες τρείς εκτελέσεις είναι απο το 1928, απο την Μαρίκα Παπαγκίκα στις ΗΠΑ, στην εταιρεία Columbia, απο το Λαζαρίδη ή Σπανό στην Αθήνα και το Χανιώτη λυράρη Κουφιανό, επίσης στην Αθήνα. Είναι μία απο τις πρώτες ηχογραφήσεις του Νίκου Κατσουλάκη ή Κουφιανού.
ΜΑΡΙΚΑ ΠΑΠΑΓΚΙΚΑ (1928)
Ααα το ντούρου ντούρου, έβγαλαν
μεσ'την καινούρια χωρα
μεσ'την καινούρια χωρα
ντούρου, ντούρου, ντούρου, ντούρου
μεσ'την καινούρια χώρα
μεσ'την καινούρια χώρα
το τραγουδούν οι κοπελλιές και τους περνάει η ώρα
ντούρου ντούρου και τους περνάει η ώρα
Αααα τραγούδησε τραγούδησε,
το ντούρου με ζαλιζει
το ντούρου με ζαλιζει
ντούρου, ντούρου...
ααα κι η κοπελλιά το 'ρέγεται
και δεν τηνε σκοτίζει
και δεν τηνε σκοτίζει
ντούρου, ντούρου...
Κι αυτο το ντούρου (που 'φεραν)
και πήραν τα μυαλά τους
και πήραν τα μυαλά τους
κι οι κοπελλιές εκόψανε, της μόδας τα μαλλιά τους
αμααν γεια σου Βαγγελη Ναυτακι
Ααα, αν δε δώσει η μάνα σου, το πιο πολύ χωράφι
θα βαρεθεί να σε θωρρεί, να κάθεσαι στο ράφι
ΚΟΥΦΙΑΝΟΣ (1928)
...α μάτια μου, .....θέλουν να σε δούνε
ωωχ, τα γράμματα μου στο χαρτι, σ'ακριβοχαιρετούνε
Ωωχ, στη μια φωτιά άλλη φωτιά, αχ στον πόνο άλλος πόνος
ωωχ, για με γιατρός δε βρίσκεται, παρά ο χάρος μόνο
Ωωχ, να χαμηλώναν τα βουνά να 'βλεπα την Αθήνα
ωωχ, να 'βλεπα την αγάπη μου, που περπατάνε σα χήνα
Ωωχ, ο Μάρτης βάζει την αρχή κι όλα τα δέντρα ανθούνε
ωωχ, και ζευγαρώνουν τα πουλιά και γλυκοκηλαδούνε
ντούρου ντούρου αγαπώ σε και στον ύπνο μου θωρρω σε
Ωωχ, αχι Χανιώτικο νερο, να είχα ένα φλυτζάνι
ωωχ, να πλύνω την καρδουλα μου, οπού πονεί να γιάνει
Η εκτέλεση του Χαρίλαου είναι σε χουσεϊνί (ουσάκ) ενω η πρώτη, του Σμυρνιού, είναι σε ραστ. Υπάρχουν παραλλαγές ως εκ τούτου στις νότες αλλα και στην κυρίως μελωδία που αποτελείται απο το canto και οργανική επανάληψη της τελευταίας φράσης του canto, συνηθισμένη τακτική στο δημοτικό τραγούδι.
Η εκτέλεση του Χαρίλαου έχει 3 τετράστιχα σε 15σύλλαβο. Το κάθε ένα συμπληρώνεται με ένα σκωπτικό δίστιχο σε 8σύλλαβο που παραπέμπει σε μάγκικα πειραιώτικα και κλείνει με ένα ακόμα σκωπτικό τετράστιχο περι δασκάλας... Στην εκτέλεση του Σμυρνιού συναντάμε 4 τετράστιχα εκ των οποίων τα δύο πρώτα είναι τα ίδια με του Χαρίλαου. Το τρίτο λέει για "τη βρύση" και το τέταρτο για την "Καινούρια χώρα".
Πιθανόν να εννοεί την Αμερική καθόλου όμως απίθανο ο στίχος να ξεκίνησε απο την Κρήτη, απο την Καινούρια χώρα, που δημιουργήθηκε περίπου το 1800 επι Τουρκοκρατίας, δυτικά των Χανίων, για να διανυκτερεύουν οι επισκέπτες περιμένοντας τα τείχη να ανοίξουν το πρωί.
Η εκτέλεση της Παπαγκίκα μουσικά έχει παρόμοια δομή με τις άλλες δύο, μοιάζοντας περισσότερο με του Σμυρνιού, αφου η μελωδία και στις δύο αυτές εκτελέσεις ανεβαίνει μέχρι την έκτη βαθμίδα. Σημαντική διαφορά ότι εδω είναι σε κλίμακα (δρόμο) μινόρε.
Οι στίχοι εδω είναι 4 τετράστιχα εκ των οποίων ένα συναντάμε στην εκτέλεση του Χαρίλαου και ένα -περι Καινούργιας χώρας- σε αυτην του Σμυρνιού. Παραμένει άγνωστο γιατί ο Χαρίλαος ως Χανιώτης δεν περιέλαβε το στίχο περι Καινούριας χώρας...
Οι στίχοι εδω είναι 4 τετράστιχα εκ των οποίων ένα συναντάμε στην εκτέλεση του Χαρίλαου και ένα -περι Καινούργιας χώρας- σε αυτην του Σμυρνιού. Παραμένει άγνωστο γιατί ο Χαρίλαος ως Χανιώτης δεν περιέλαβε το στίχο περι Καινούριας χώρας...
ΚΟΥΦΙΑΝΟΣ (1928)
...α μάτια μου, .....θέλουν να σε δούνε
ωωχ, τα γράμματα μου στο χαρτι, σ'ακριβοχαιρετούνε
Ωωχ, στη μια φωτιά άλλη φωτιά, αχ στον πόνο άλλος πόνος
ωωχ, για με γιατρός δε βρίσκεται, παρά ο χάρος μόνο
Ωωχ, να χαμηλώναν τα βουνά να 'βλεπα την Αθήνα
ωωχ, να 'βλεπα την αγάπη μου, που περπατάνε σα χήνα
Ωωχ, ο Μάρτης βάζει την αρχή κι όλα τα δέντρα ανθούνε
ωωχ, και ζευγαρώνουν τα πουλιά και γλυκοκηλαδούνε
ντούρου ντούρου αγαπώ σε και στον ύπνο μου θωρρω σε
Ωωχ, αχι Χανιώτικο νερο, να είχα ένα φλυτζάνι
ωωχ, να πλύνω την καρδουλα μου, οπού πονεί να γιάνει
ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΠΙΠΕΡΑΚΗΣ (1928-29)
Η τύχη μου ήτονε γραφτό, να πάρω το χωριάτη
ντούρου ντούρου, ντουρου, ντούρου, να πάρω το χωριάτη
Ωωχ, να βάλει τα παπούτσια του, απάνω στο κρεββατι
ντούρου, ντούρου, ντούρου, ντούρου, απάνω στο κρεββάτι
ντούρα, ντούρα, ντούρα, στραβοπόδα και καμπούρα
Ωωχ, σιγά σιγά μ'αγκάλιαζε*, μωρέ παλιοχωριάτη
ντούρου, ντούρου...
ωωχ γιατί τα στρίποδα παλιά, θα ρίξεις το κρεββάτι
ντούρου, ντούρου...
αλληλούια, αλληλούι, θα στο κόψω αυτο το χούι
(γειά σου Χαρίλαε απ').. την Κρήτη
Κι α' δε σου δώσει η μάνα σου το πιο πολυ χωράφι
Η τύχη μου ήτονε γραφτό, να πάρω το χωριάτη
ντούρου ντούρου, ντουρου, ντούρου, να πάρω το χωριάτη
Ωωχ, να βάλει τα παπούτσια του, απάνω στο κρεββατι
ντούρου, ντούρου, ντούρου, ντούρου, απάνω στο κρεββάτι
ντούρα, ντούρα, ντούρα, στραβοπόδα και καμπούρα
Ωωχ, σιγά σιγά μ'αγκάλιαζε*, μωρέ παλιοχωριάτη
ντούρου, ντούρου...
ωωχ γιατί τα στρίποδα παλιά, θα ρίξεις το κρεββάτι
ντούρου, ντούρου...
αλληλούια, αλληλούι, θα στο κόψω αυτο το χούι
(γειά σου Χαρίλαε απ').. την Κρήτη
Κι α' δε σου δώσει η μάνα σου το πιο πολυ χωράφι
θα βαρεθεί να σε θωρρεί, να κάθεσαι στο ράφι
Αρον, άρον, άρον, άρο, με το ζόρι θάρθω να σε πάρω
Σκόνταψε και η δασκάλα και 'πεσε απο τη σκάλα
βάρεσε το κούτελο της, στο ζερβί το μάγουλο της
*(προστακτικη ιδιωματικη, στην Κρητη συνηθίζεται)
ΔΙΟΡΘΩΣΗ: Οι ηχογραφήσεις του Χαρίλαου στη Pharos είναι στα 1929
ΔΙΟΡΘΩΣΗ: Οι ηχογραφήσεις του Χαρίλαου στη Pharos είναι στα 1929
Η εκτέλεση του Χαρίλαου είναι σε χουσεϊνί (ουσάκ) ενω η πρώτη, του Σμυρνιού, είναι σε ραστ. Υπάρχουν παραλλαγές ως εκ τούτου στις νότες αλλα και στην κυρίως μελωδία που αποτελείται απο το canto και οργανική επανάληψη της τελευταίας φράσης του canto, συνηθισμένη τακτική στο δημοτικό τραγούδι.
Η εκτέλεση του Χαρίλαου έχει 3 τετράστιχα σε 15σύλλαβο. Το κάθε ένα συμπληρώνεται με ένα σκωπτικό δίστιχο σε 8σύλλαβο που παραπέμπει σε μάγκικα πειραιώτικα και κλείνει με ένα ακόμα σκωπτικό τετράστιχο περι δασκάλας... Στην εκτέλεση του Σμυρνιού συναντάμε 4 τετράστιχα εκ των οποίων τα δύο πρώτα είναι τα ίδια με του Χαρίλαου. Το τρίτο λέει για "τη βρύση" και το τέταρτο για την "Καινούρια χώρα".
Πιθανόν να εννοεί την Αμερική καθόλου όμως απίθανο ο στίχος να ξεκίνησε απο την Κρήτη, απο την Καινούρια χώρα, που δημιουργήθηκε περίπου το 1800 επι Τουρκοκρατίας, δυτικά των Χανίων, για να διανυκτερεύουν οι επισκέπτες περιμένοντας τα τείχη να ανοίξουν το πρωί.
Ο Κώστας Παπαδάκης ή Ναύτης, αναπάντεχα επαναφέρει το "Ντούρου ντούρου" στη δισκογραφία, παίζοντας βιολί και τραγουδώντας με τη συνοδεία λαούτου του Στέλιου Λαϊνάκη. Η ηχογράφηση έγινε το 1979 στα πλαίσια καταγραφής παλιών σκοπών απο τους παραπάνω και κυκλοφόρησε αργότερα σε συλλεκτική έκδοση.
ΝΑΥΤΗΣ (1979 )
Ανάθεμα μα ανε χτικιό, μ'ούτε κι αν άχτι μόνο
ντούρου, ντούρου, ντούρου, ντούρου
μόνο μια αγάπη που'χασα και μέρα νυχτα λοιώνω
ντουρου ντουρου θα σε δέσω στ'αγουδούρου
Το ντούρου ντούρου βγάλανε εις την Καινούρια Χώρα
για να το λενε οι κοπελλιές χιλιες φορές την ώρα
ντούρου ντούρου, ντούρου, ντούρου
στα Χανιά στα Νεροκούρου**
** χωριό κοντα στα Χανιά
Η εκτέλεση αυτη μοιάζει με αυτην του Χαρίλαου με τη διαφορά ότι η οργανική εισαγωγή είναι σε δρόμο χιτζάζ !! Κατα τ'αλλα είναι σε χουσεϊνί (ουσάκ).
Ο Ναύτης είχε μια περιπετειώδη ζωή. Πολλά απο τα στιγμιότυπα της μας ανέφεραν πρόσφατα δικα του άτομα και έχουμε μιά αρκετά πλήρη εικόνα, συνεπικουρούμενης της πληροφόρησης απο τα 3 βιβλία που έχουν εκδοθεί και τη βιογραφία του στο βιβλίο του Θ.Δεικτάκη.
Ο Ναύτης είχε μια περιπετειώδη ζωή. Πολλά απο τα στιγμιότυπα της μας ανέφεραν πρόσφατα δικα του άτομα και έχουμε μιά αρκετά πλήρη εικόνα, συνεπικουρούμενης της πληροφόρησης απο τα 3 βιβλία που έχουν εκδοθεί και τη βιογραφία του στο βιβλίο του Θ.Δεικτάκη.
Σχετικά με το παραπάνω τραγούδι, ο φίλος του Ναύτη Στέλιος Λιο. μας είπε πως συνήθιζε να χρησιμοποιεί διάφορους σκωπτικούς στίχους, μεταξύ των οποίων : "Ντούρου ντούρου, ντούρου ντούρου, η ψ...η του Κουμουντούρου" !!!
Ο στίχος "αν δε μου δωσει η μανα σου το πιο πολύ χωράφι" θυμιζει το τραγουδι "Ομολογίες' που κυκλοφόρησε το 1929 και έγινε μεγάλη επιτυχία τα πρώτα χρόνια αυτα της δισκογραφίας στην Ελλάδα αφου βγήκε σε πολλές εκτελέσεις, με τη διαφορά ότι εκει λέει : "...αμπέλι και χωράφι". Στο ίδιο τραγούδι ακούγεται επίσης η επωδός : "Ντούρου ντούρου το μαλώνω κι ύστερα το μετανοιώνω" και σε άλλη εκτέλεση : "Ντούρου ντουρου...στην πλατεια Κουμουνδουρου"
Οι ομοιότητες, τα δάνεια και οι ανταλλαγές των δύο τραγουδιών είναι προφανείς. Δισκογραφικά προηγείται το "Ντούρου ντούρου" ή "Ο χωριάτης" αλλα ποιος ξέρει άραγε ποιό πραγματικά προηγείται χρονικά σαν δημιουργία ;
Οποιαδηποτε στοιχεια για το συγκεκριμενο τραγουδι και την ιστορια του, ευπροσδεκτα !!!
(το άρθρο ενημερώνεται...)
Τελικά οι εκτελέσεις του Ναύτη είναι δύο. Μία το 1977 και μία το 1979. Περισσότερα προσεχώς.
23/1/2013
Απο ένα site για τη μουσική της Μυτιλήνης, μεταξύ των άλλων αναφέρεται και το τραγούδι "Ντούρου ντούρου" ως τοπικό αποκριάτικο. Ως εκ τούτου είναι η πρώτη φορα που βλέπουμε ξεκάθαρη αναγωγή στο παραδοσιακό ρεπερτόριο εκτος εαν αυτο προέκυψε μετα την κυκλοφορία σε δίσκο, που μάλλον δεν πρέπει να καθιερώθηκε σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, αλλά προϋπήρχε.
10/4/16 (η πληροφορία υπάρχει απο το 2014 τουλάχιστον)
Στο site που αναφέρομαι πιο πάνω, είναι αναρτημένη η ερευνητική εργασία του Νίκου Διονυσόπουλου, όπως μου είπε ο ίδιος το καλοκαίρι του 2016 και αφορά εργασία του Πανεπιστήμιου του Αιγαίου. Κάποιες φορες το βλέπουμε αναρτημένο και κάποιες όχι...
Φυσικά δεν γνωρίζουμε αν το τραγούδι είναι το ίδιο και αν εντάχθηκε στην παράδοση της Λέσβου στη δεκαετία του 1920 ή υπήρχε πιο πριν.
6/9/17
Φίλος του R.C. μας έχει πει λίγο μετα τη δημοσίευση του άρθρου ότι το τραγούδι το τραγουδούσαν στην πατρίδα του στη Μακεδονία, στη δεκαετία 1950.
6/9/17
ΝΕΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ!!
Σύμφωνα με την έρευνα του Αγησίλαου Αλυγιζάκη, το "Ντούρου ντούρου" φέρεται ως σύνθεση του ηρακλειώτη μουσικού Κων/νου Σφακιανάκη, σε στίχους του επίσης ηρακλειώτη Ραδάμανθυ Αλεξίου, αδερφού της Γαλάτειας και Έλλης Αλεξίου. Η πηγη είναο ο μουσικολόγος Γεώργιος Χατζηδάκης.
[Αγησ.Αλυγιζάκη, Η οδύσσεια του βιολιού στο μεγάλο Κάστρο, Ηράκλειο, 2011, σελ.54]
Τελικά οι εκτελέσεις του Ναύτη είναι δύο. Μία το 1977 και μία το 1979. Περισσότερα προσεχώς.
23/1/2013
Απο ένα site για τη μουσική της Μυτιλήνης, μεταξύ των άλλων αναφέρεται και το τραγούδι "Ντούρου ντούρου" ως τοπικό αποκριάτικο. Ως εκ τούτου είναι η πρώτη φορα που βλέπουμε ξεκάθαρη αναγωγή στο παραδοσιακό ρεπερτόριο εκτος εαν αυτο προέκυψε μετα την κυκλοφορία σε δίσκο, που μάλλον δεν πρέπει να καθιερώθηκε σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, αλλά προϋπήρχε.
10/4/16 (η πληροφορία υπάρχει απο το 2014 τουλάχιστον)
Στο site που αναφέρομαι πιο πάνω, είναι αναρτημένη η ερευνητική εργασία του Νίκου Διονυσόπουλου, όπως μου είπε ο ίδιος το καλοκαίρι του 2016 και αφορά εργασία του Πανεπιστήμιου του Αιγαίου. Κάποιες φορες το βλέπουμε αναρτημένο και κάποιες όχι...
Φυσικά δεν γνωρίζουμε αν το τραγούδι είναι το ίδιο και αν εντάχθηκε στην παράδοση της Λέσβου στη δεκαετία του 1920 ή υπήρχε πιο πριν.
6/9/17
Φίλος του R.C. μας έχει πει λίγο μετα τη δημοσίευση του άρθρου ότι το τραγούδι το τραγουδούσαν στην πατρίδα του στη Μακεδονία, στη δεκαετία 1950.
6/9/17
ΝΕΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ!!
Σύμφωνα με την έρευνα του Αγησίλαου Αλυγιζάκη, το "Ντούρου ντούρου" φέρεται ως σύνθεση του ηρακλειώτη μουσικού Κων/νου Σφακιανάκη, σε στίχους του επίσης ηρακλειώτη Ραδάμανθυ Αλεξίου, αδερφού της Γαλάτειας και Έλλης Αλεξίου. Η πηγη είναο ο μουσικολόγος Γεώργιος Χατζηδάκης.
[Αγησ.Αλυγιζάκη, Η οδύσσεια του βιολιού στο μεγάλο Κάστρο, Ηράκλειο, 2011, σελ.54]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου